سینمای بی خریدار

به گزارش مجله سرگرمی، بیست وسومین بازار فیلم ایران در جشنواره جهانی فیلم فجر سال جاری قرار بود از 28 فروردین ماه تا پنجم اردیبهشت 1399 در سی وهشتمین جشنواره فیلم فجر برگزار گردد که کرونا طومار برنامه ریزی های همه رویدادهای هنری را درهم پیچید، اما به هرحال پس از نوروز 1400 قرار است به استقبال بیست وچهارسالگی مهم ترین رویداد اقتصادی-فرهنگی سینمای ایران در عرصه بین المللی برویم.

سینمای بی خریدار

با نزدیک شدن به ربع قرن عمر این رویداد، حالا بیش از هر زمان دیگری باید به کارنامه آن با دقت نظر افکند و موفقیت ها و شکست های آن را مورد ارزیابی قرار داد.

معمولا بازار فیلم با بخش بین الملل جشنواره فجر یکی در نظر گرفته می شود اما این دو رویداد کاملا متمایز هستند و اهداف و عملکردهای متفاوتی هم دارند. درواقع جشنواره فجر از همان ابتدا بخش بین الملل را در خود گنجانده بود و هرچند در طول 39 دوره، این رویداد بارها دچار تحولات اساسی شد، اما به هرحال مثل جشنواره فجر، حالا در آستانه 40سالگی اش نهاده شده است.

تولد در دامن سیف ا... داد

اما آغاز کار بازار فیلم به دوره شانزدهم جشنواره فجر به دبیری زنده یاد سیف ا... داد در سال 1376 برمی شود. همان دوره ای که اگر بخواهید خوب به یادش بیاورید، موفقیت فیلم های آژانس شیشه ای حاتمی کیا، درخت گلابی داریوش مهرجویی و تولد یک پروانه مجتبی راعی در بخش ملی جشنواره، این یادآوری را برای تان آسوده تر خواهد نمود. از همین دوره هم بود که برای اولین بار سیمرغ بلورین بهترین فیلم از نگاه تماشاگران به سیمرغ های فجر اضافه شد و بزرگداشت سینماگران ایرانی در برنامه جشنواره نهاده شد و البته بخش بین الملل فجر هم رقابتی شد.

در واقع دوره شانزدهم با رقابتی کردن بخش بین الملل و اضافه کردن بازار، زیرساخت فجر را به یک رویداد سینمایی فعال دنیای ارتقا داد و آن را از شمایل یک عنوان صوری جشنواره بین المللی خارج کرد. شاید علت تمرکز امروز ما بر این عنوان و محک زدن این ادعا یعنی دنیای بودن فجر هم به همین کوشش بازشود که ریشه های آن را مرحوم داد در زمین سینمای ایران کاشت.

توسعه همگام با علیرضا رضاداد

اما محرک بعدی برای جان دادن به بخش دنیای فجر در دوره بیست ودوم، سال 1382 رخ داد. در این دوره که به دبیری علیرضا رضاداد برگزار گردید، رویکرد بازار فیلم تغییر کرد و از شکل معرفی محصولات به شکل خرید و فروش سینمایی و تلویزیونی ارتقاء یافت.

در دوره بیست وسوم، رضاداد مجددا در صندلی دبیری جشنواره تثبیت شد تا رویکرد توسعه بخش بین الملل فجر ادامه یابد. بخش بین الملل فجر در این دوره در دو بخش مستقل جلوه گاه شرق و جام دنیا نما برگزار گردید که هر دو رقابتی بودند و در ترکیب هیات داوران آنها اسامی داورانی از کشورهایی مختلف شرق و غرب دنیا دیده می شد. جلوه گاه شرق به سینمای آسیا و کشورهای اسلامی می پرداخت و جام دنیا نما نیز مسابقه سینمای بین الملل را مورد توجه قرار می داد. در این دوره بخش دیگری با عنوان سینمای معناگرا هم اضافه شد که باز هم ترکیبی از داوران ایرانی و خارجی از منظری خاص فیلم های شرکت کننده را مورد ارزیابی قرار می دادند.

نطفه استقلال یابی با مجید شاه حسینی

اما دوره بیست وششم جشنواره فجر در سال 1386 بود که اولین آجر تفکیک بخش ملی از بخش دنیای را در پی جشنواره گذاشت. مجید شاه حسینی دبیر این دوره از جشنواره، ضمن تداوم بخشیدن به برگزاری دو بخش جام دنیا نما و سینمای معناگرا، روزهای نمایش بخش بین الملل و ملی را جدا کرد تا این بخش از جشنواره استقلال بیشتری پیدا کند.

دوره سی وسوم جشنواره دنیای فجر همزمان با اولین سال کار دولت یازدهم فرایند این استقلال را به آخرین مرحله خود رساند. 1393 سالی بود که تفکیک کامل بخش ملی و دنیای علی رغم جنجال های بسیار، رخ داد و البته هم برای این بخش و هم بازار فیلم دستاوردهای غیرقابل انکاری آفرید. دبیری رضاداد در این دورره هم نشان می داد که این استقلال آفرینی را نمی توان جدای از رویکرد او به قضاوت نشست.

تفکیک تمام وکمال به دست رضا میرکریمی

اما نکته قابل توجه این بود که اصلا یکی از دلایل مهم این تفکیک از سوی دبیران، خود بازار فیلم بود. بخشی که می توانست سودآورترین و عملگراترین بخش برای کنشگری سینمای ایران در منطقه و دنیا باشد، به علت برگزاری جشنواره فجر در بهمن ماه با بازاررهای فیلم مهم دیگر در اروپا تلاقی زمانی داشت و این مساله تمرکز شرکت های پخش دنیای را از این رویداد دور و آنان را مجبورر به انتخاب می کرد. با انتقال زمان برگزاری جشنواره دنیای به نیمه دوم سال، کشورهای بیشتری امکان حضور در بازار فیلم ایران را پیدا می کردند.

از دوره سی وچهارم تا سی وهفتم اما با آغاز دبیری سید رضا میرکریمی، توسعه بازار فیلم به عنوان بخش محوری جشنواره دنیای فجر آغاز شد و بازار فیلم رنگ وبوی حرفه ای تری نسبت به قبل گرفت. برگزار نشدن جشنواره و به تبع آن بازار فیلم در سال 99 به علت کرونا و برگزاری نیمه حضوری و نیمه مجازی آن در سال پیش رو ذیل دبیری محمدمهدی عسگرپور، می تواند سالی سرنوشت ساز برای بازار فیلم ایران رقم بزند. چرا که مجازی بودن این بازار فرصت های بی سابقه ای را در اختیار جشنواره قرار خواهد داد.

اهداف فراموش شده

هرچند در آستانه برگزاری بیست وسومین بازار فیلم فجر سوالات بسیاری هم درباره میزان اثرگذاری آن بر سینمای ایران و نقش آفرینی اش در دنیا و خصوصا منطقه مطرح است. اگر به سایت این جشنواره سری بزنید، خواهید دید در بخش قوانین و مقررات آن در اهداف مندرج در ماده دوم تصریح شده است: بازار فیلم ایران نگاهی ویژه به آثاری دارد که در گسترش پیغام عدالت طلبی و دفاع از ستمدیدگان و همین طور تاکید بر ارزش های اخلاقی و انسانی در دنیایی متعصب و غیرانسانی موثر باشند. به همین دلیل، بازار بر فیلم هایی از خاورمیانه، آسیای مرکزی، قفقاز و آناتولی و آثار پیغام آور صلح و دوستی در مقام آموزه های راستین پیغامبران الهی تمرکزی خاص دارد. همچنین این رویداد فضای مناسبی برای آشنایی و گفتگو و ایجاد فرصت های همکاری میان تهیه کنندگان، پخش کنندگان، غرفه داران و فروشندگان فیلم و برنامه های تلویزیونی ایران و کشور های خارجی را فراهم می نماید. با توجه به اهمیت نقش آفرینی ایران از لحاظ مالی و فرهنگی و گفتمان مقاومت در ادامه گفتمان دیپلماتیک جمهوری اسلامی باید دید که از این ظرفیت فجر تا چه اندازه استفاده خواهد شد.

منبع: فاطمه ترکاشوند - فرهنگ و هنر / روزنامه خبرنگاران

rezaruigari.ir: مجله رویگری، مجله سینما و هنر هفتم

mfiroozi.ir: مجله فیروزی، مجله خبری تحلیلی

silverseven.ir: سیلور 7 | مجله فناوری های رایانه ای، علوم کامپیوتری

منبع: جام جم آنلاین
انتشار: 24 آبان 1400 بروزرسانی: 24 آبان 1400 گردآورنده: kurdeblog.ir شناسه مطلب: 133055

به "سینمای بی خریدار" امتیاز دهید

امتیاز دهید:

دیدگاه های مرتبط با "سینمای بی خریدار"

* نظرتان را در مورد این مقاله با ما درمیان بگذارید